"Ett rykte er som en ubalansert vektskål. Å bedømme utafra ett rykte vil gi en urettferdig dom. En må få vektskålen i balanse før en gjør en rettferdig dom." S.H.
PAULUS' ANDRE BREV
TIL TIMOTEUS
Bibelsitat er henta frå Norsk bibel 88 med løyve.
I Apg. 16:1 møter vi Timoteus for første gong. Dette var kort tid etter at Barnabas og Paulus hadde skilt lag. Barnabas drog vidare saman med Markus, som hadde vore kjerna i striden mellom dei to. I Apg. 15:38 står det indirekte i grunnteksta at Markus hadde fått ansvar som eldste, men at han hadde unndradd seg ansvaret og dermed vist seg uskikka i Guds arbeid. Barnabas var usamd. Dette blir det siste vi høyrer om dei to i det nye testamentet. Paulus drog så vidare saman med profeten Silas (Apg. 15:32).
I Apg 16:1-5 står det slik om då Paulus møtte Timoteus:
Han kom då til Derbe og Lystra. Og sjå, der var det ein læresvein som heitte Timoteus, son til ei truande jødisk kvinne og ein gresk far. Han hadde godt vitnemål mellom brørne i Lystra og Ikonium. Han ville Paulus ha med seg på ferda. Han omskar han av omsyn til dei jødane som budde i bygdene der ikring, for alle visste at far hans var grekar. Som dei no drog frå by til by, påla dei brørne at dei skulle halda seg til dei føresegnene som var vedtekne av apostlane og dei eldste i Jerusalem. Så vart då kyrkjelydane styrkte i trua og auka i tal for kvar dag.
I Lille Asia møtte dei altså Timoteus, som var læresvein. Som vi ser var hans mor ein truande, og i fylje 2. Tim. 1:5 var også hans mormor det. Dette kan sjølvsagt indikere at Timoteus kom frå ei familie av truande jødar. Altså ikkje berre i den forstand at dei trudde på Jesus slik dei hadde høyrt om han i ettertid, men også at dei trudde på Guds ord slik det var forkynt i forkant. For Gud hadde sendt Jesus for å overbevise jødane, men også i tidlegare tider hadde Gud sendt profetar og reist opp ei rekkje lærarar, slike som jødane også hadde utstøytt frå synagogene og frå tempelet.
Ved sin mor hadde Timoteus eit legitimt jødisk opphav, men sidan hans far var gresk, var han ennå ikkje omskoren. Dette var kjent for jødane i bygdene der ikring. På denne tida var Timoteus vaksen nok til å la seg omskjære av eigen fri vilje. Ikkje fordi han på nokon måte måtte det, men fordi Paulus ynskte å ha han med seg på ferda. For jødane Paulus og Silas var utsendt frå Jerusalem for å pålegge dei truande til å halde dei føresegnene som Den Heilage Ande, apostlane og dei eldste i Jerusalem var blitt samde i. Dei skulle forkynne dette for alle i heile verda. Paulus omskar difor Timoteus av omsyn til dei jødane dei skulle virke blant. For i 1. Kor. 10:32-33 står det:
Ver ingen støytestein, korkje for jødar eller for grekarar eller for Guds kyrkjelyd. Såleis prøver eg òg i alle ting å gjera det beste for alle. Eg søkjer ikkje det som gagnar meg, men det som gagnar dei mange, slik at dei kan verta frelste.
Her er det lett å misforstå. Han omskar ikkje Timoteus for å rettferdiggjere han i omsyn til Moselova, men fordi at også Timoteus skulle ha tilgang til å kunne forkynne blant jødane.
I Apg. 16:9-12 står det at Paulus ikkje lenge etter dette vart kalla til Makedonia. I 1. Tim. 1:3 står det at Timoteus då vart verande i Efesus. Der skulle han «formana visse folk til å ikkje fara med framand lære, og ikkje gje seg av med eventyr og endelause ættetavler» (v. 3-4). Dei to breva til Timoteus var meint for å styrke han i rolla som eldste. Det er tydleg at arrestasjonen av Paulus hadde skapt eit slags antiklimaks. For Gud hadde fylgt Paulus og dei andre apostlane og profetane, og gjort mange teikn og under ved deira hender. Men Paulus’ lære hadde også forundra dei på mange måtar, og mange hadde imot han for den nye læra hans. Medan Paulus var i fengsel var det difor mange av læresveinane som nytta høve til å gå sine eigne vegar og til å fylje sin eigen visdom. Dette var grunnen til Paulus’ iver etter å styrke Timoteus i det kallet han hadde fått, å forkynne evangeliet. Det er godt mogleg at Timoteus på eit tidspunkt var blitt motlaus. Kanskje hadde han byrja å tenke at Paulus verkeleg var skuldig i å kome med vranglære? Å verta satt i fengsel opplevde mange som ein truverdig dom og ein sterk indikasjon på at den fengsla var skuldig.
I 2. Tim. 4:14-18 skriver Paulus til sin medarbeidar i Herren:
Koparsmeden Aleksander har gjort meg mykje vondt. Herren skal løna han etter gjerningane hans. Tak deg i vare for han, du òg, for han gjekk sterkt imot orda våre. Då eg forsvara meg fyrste gongen, møtte ingen med meg, men alle forlét meg. Gjev det ikkje må verta tilrekna dei! Men Herren stod med meg og styrkte meg, for at forkynninga skulle fullførast ved meg, og alle folkeslaga få høyra henne. Og eg vart fridd ut or løvegapet. Herren skal fri meg frå all vond gjerning, og frelsa meg inn i himmelriket sitt. Må han få æra i all æve! Amen.
Legg merke til det som står: «Tak deg i vare for han, du òg, for han gjekk sterkt imot orda våre. Då eg forsvara meg fyrste gongen, møtte ingen med meg, men alle forlét meg». I 2. Tim. 1:15-16 står det også slik:
Du veit at alle dei i Asia har vendt seg frå meg. Mellom dei er Fygelus og Hermogenes. Må Herren syna miskunn mot Onesiforus' hus, for han har mange gonger styrkt meg, og skamma seg ikkje over lekkjene mine.
Vi forstår at Paulus’ lære fall i dårleg jord hos mange og at han vart motarbeida blant læresveinane. Det står at Alexander opponerte og sto imot læra hans. Det kunne difor henda at han også sto imot Timoteus og at han kanskje skulle oppleve noko liknande som Paulus: «Då eg forsvara meg fyrste gongen, møtte ingen med meg, men alle forlét meg». Men Gud hadde andre planar med Paulus:
Men Herren stod med meg og styrkte meg, for at forkynninga skulle fullførast ved meg, og alle folkeslaga få høyra henne. Og eg vart fridd ut or løvegapet.
Paulus frykta difor ikkje for fienden og gav ikkje opp. Difor bad han også slik for Timoteus og dei andre trufaste (2.Tim 4:22): «Herren vere med di ånd! Nåden vere med dykk!»
Denne sida vart laga i 2016; sist endra 25 juli 2018.