top of page

Bibelleksikon​

VELKOMMEN TIL BIBELLEKSIKONET!

Kjelder i bruk:

Gilbrant, Studiebibelen.

A. de Mol, Interlinear Scripture Analyzer basic 2.1.5. http://www.scripture4all.org.

Douglas Harper, The Online Etymology Dictionary. http://www.etymonline.com.

Bibelsitat er henta frå Norsk bibel 88 med løyve.

Alle uttrykk/ord i bibelleksikonet (gr. ordsamlinga) har ei etymologisk utlegning fulgt av ei kontekstuell saksforklaring.   

Gehenna (Tilhaldsstad)

Dette ordet er ei omskriving av greske geena, som igjen er ei omskriving av hebraiske gay som tyder ei trang passasje, og berre i overført tyding ein dal. På norsk kalla Hinnoms dal.

 

Gehenna var ein avfallsplass utanfor Jerusalem, der ein brann opp byens avfall med eld. Gehenna er slik eit førebilete på eldsjøen i Op. 20:10: «sjøen med eld og svovel». For når den nye himmel og den nye jord blir openberra etter dei tusen åra, og det nye Jerusalem skal stå fram pynta i herlegdom for sin brudgom, då skal alt det som Gud ikkje lenger kan gjere seg nytte av verta kasta i eldsjøen. I Luthers tyske bibel vert Gehenna omsett med der Hölle, som eigentleg svarer til greske Hades og hebraiske Sheol, som best er omsett med dødsriket. Dette er altså uheldig for vår totale forståing av desse ting. I Op. 20:14-15 står det nemlig: «Og døden og dødsriket vart kasta i eldsjøen. Dette er den andre døden: eldsjøen. Og dersom nokon ikkje fanst skriven i livsens bok, vart han kasta i eldsjøen». Luther har «der Tod und die Hölle wurden geworfen in den feurigen Pfuhl».

 

Luthers Bibel er online på www.bibel-online.net.

 

 

Gudsfrykt

Det hebraiske uttrykket irath ieue, av yare' (yaw-ray') som tyder frykt, i tydinga å være alarmert, det å ha tanke for, ein er redd for, fryktar at dei handlingar ein gjer kan få konsekvensa, at det kan skje ei ulykke om ein ikkje ser seg for i trafikken, at ein plutseleg kan vere i fare om ein er uforsiktig, at ein kan komme under angrep; og Yhovah (yeh-ho-vaw') opphavleg frå haya, å eksistere, i tydinga Han som verkeleg er. Gudsfrykt er altså å tru, altså å vere overtydd om at Gud verkeleg er til og dermed kjenne på frykta for at Gud verkeleg meinar det Han seier. Det greske uttrykket er phobos (fob'-os), alarmert (stå klar med våpen i hand i frykt for ei kommande fare), frykt, av phebomai, å bli fylt av frykt.  

​

I Ordtøka (Ordspråkene) 1:7 står det slik: "Age for Herren er opphav til kunnskap. Dårar vanvørder visdom og tukt." Salomo var det som bad om visdom i staden for rikdom og makt. Han var tru i det vesle og Gud sette han over eit stort kongerike, eit som dei andre kongerika såg opp til og gjekk i allianse med. For det han ikkje hadde bede om, det fekk han i rikeleg monn.

 

I ordtøka/ordspråka satt Salomo visdom og dårskap opp i mot kvarandre. Liksom Gud som er vis og handlar i visdom, var Salomo likevel blant dårar (av hebr.  'eviyl  ev-eel', pervers, anti, i tydinga å vere vendt imot, snudd ein annan veg enn det som er rett). Dei vanvørdar visdomen, dvs. dei har ikkje respekt (av hebr. buwz  booz) for den, altså dei ser seg ikkje tilbake etter visdomen, men vender seg i ei anna retning enn den som er rett. Dei vanvørdar også tukt/refs (av hebr. muwcar  moo-sawr'), eigentleg å sette i vanskar, påføre smerte for å korrigere dårlig oppførsel, eller få nokon til å sjå og gå den rette vegen.
 

Frykta for den levande Gud var menneskas første leksjon, altså det var slik dei lærte Gud å kjenne, tileigna seg kunnskap om kven Gud verkeleg er. Det var slik det byrja då Gud sa til Adam at han ikkje måtte ete av kunnskapens tre, viss frukt gav kjennskap til både godt og vondt. Sjå 1. Mos. 3. Dette hadde Adam også formidla til Eva. Det var ho som vart dåra av slangen då han freista henne til å ete av frukta, altså sjå bort frå Guds bod. Det var då ho vanvørda visdomen, altså det som var vist henne og forklart til ho, og likeins frykta for tukta, det vil seie at dersom dei gjorde dette då skulle dei døy. Likevel var det slik dei lærte og er det ikkje slik vi andre også lærer? Det var slangen som først fekk straff. Deretter straffa Gud også kvinna. Ho, og alle som er lik ho, altså er kvinne, skal føde sine born i smerte. Så viste Gud henne også kva som var rett, at det var ho som skulle følge etter mannen sin og ikkje omvendt. For ettersom dei er eit kjøt kan dei ikkje ha to hovud, der den eine vil noko anna enn den andre. Her er det kvinna som skal underordne seg. Likevel står det at mann og kvinne også skal underordne seg kvarandre. Det er ikkje rett å utnytte dette bodet til eigen fordel. Kvinna er mannens medhjelp, ikkje tenar eller slave. Det er ikkje det som ligg i uttrykket at mannen er kvinnas hovud, eller når Sara kalla Abraham for sin herre. Samarbeid difor. Så trøyster Gud kvinna og seier at alt dette ikkje skal vere fånyttes. For frå kvinna, ei liksom ho, skulle ein fødast som skulle knuse hovudet til slangen. Til slutt straffa Gud mannen, som hadde lytta til hustrua si. Han hadde vorte lært av henne. Det er dette Paulus ikkje kunne tillate (1. Tim. 2:11). Mannens straff var at heile verda skulle verta forbanna for hans skuld. Han skulle streve og slite alle sine livs dager til sin død. Lekamen skulle då vende tilbake til jorda som Gud hadde laga han av og få sin ende. Seinare velsignar Gud heile jorda ved ein annan mann, Abraham, viss etterkomar skulle vere til velsigning for alt kjøt.

​

I historia om Abraham og Sara skjer det at hans hustru Sarah ber Abraham om å sende i frå seg trælkvinna Hagar og sonen Ismael, som også var Abrahams son. Dette ville ikkje Abraham gjere. Men Gud tala med Abraham og sa (1. Mos. 21:12-13):

​

Men Gud sa til Abraham: Lat det ikkje gjera deg vondt dette med son din eller trælkvinna di! Lyd Sara i alt ho seier deg føre. For i Isak skal du få ei ætt med namn etter deg. Men fordi han er son din, vil eg gjera son til trælkvinna òg til eit folk.  

​

Her ser vi altså ein referanse til straffa i 1. Mos. 3, om å lyde kvinna. Gud må her gje han lov til å gjere dette og i frykt for Gud gjer han som Gud vil "det gode, det som han har hugnad i, det fullkomne" (Rom 12:2).

​

Så må vi nesten spørre oss om dette er gamaldags, og at dette nok ikkje kan gjelde det moderne menneske? Det som er tilfelle er at det moderne menneske vanvørdar visdom og tukt, dei er perverte, anti, forvendte, dei forvrenger den sunne læra slik at ho vert usunn. Dårskap i deira auge er Gudsfrykt. Eg undrer meg også over dei som berre ser to alternativ, det å vere konservativ, altså tru mot ei lære frå fortida, eller det å vere liberal, altså det å bryte med ei lære frå fortida. Det er nemleg eit tredje alternativ, som også er det rette, om ein då elskar Gud. For det å vere radikal er betre, nemleg å halde fast på det som Gud verkeleg har sagt og ikkje forvende det. Ikkje politisk radikal, men radikal som å undersøke nøye om kva som er rett. Be ei slik bøn til Gud: "Kjære Gud gje meg visdom og openberring, ikkje den som verda gjer. For eg forstår at her er mange lærarar som lærer ulikt. Det er mange parti. Men vis meg du kva som er rett og gje meg kraft til å ville søke deg og dine svar". Paulus skriv om det som "sømer seg for kvinner som vedkjenner seg gudsfrykt" (v. 10) i 1. Tim 2:11-15, men sanneleg det gjeld også forsamlinga:

​

Ei kvinne skal ta imot læra i det stille, ho skal underordna seg. Eg tillèt ikkje ei kvinne å stå fram som lærar eller å vera herre over mannen. Ho skal halda seg still. For Adam vart skapt fyrst, deretter Eva. Og Adam vart ikkje dåra, men kvinna vart dåra og fall i lovbrot. Men ho skal verta frelst gjennom barnefødsla si, så sant dei held fram i kjærleik og helging, på sømeleg vis.

​

La Kristi Ande få råde mellom oss. Stå ikkje imot. Vær ikkje anti, pervers, forvendt imot dette. Ta imot Den Heilage Ande på same vis som du ber om å få tilgjeving frå syndene dine.

​

I Apgj. 5 les vi også om eit ektepar som gjerne ville høyre til i Guds forsamling i Jerusalem. For det står at disiplane der solgte alt dei hadde og vart ein del av disippelfellesskapet (gr. koinonia). Mannen gøymde likevel noko av pengane frå salet. Det var mannen som gjorde dette, men kvinna visste om det. Då han kom og la pengane ned framfor apostlane, viste Den Heilage Ande til Peter kva han hadde gjort. For det var ikkje noko galt i å gøyme på noko av pengane, men det som var vondt var at han laug og sa at han hadde solgt alt og lagt alt framfor apostlane. Slik ville han framstå som ein som hadde gjort alt rett. Slik kunne ha ha framstått i menneskas auge, men ikkje i Guds. Han hadde ikkje gudsfrykt. Han rekna ikkje med Gud at han ville sjå dette. Korleis i alle dager skulle han nokon gong vere til nytte for Guds forsamling? Då han vart refsa slik fall han ned på bakken og anda ut. Nokre unge menn sveipa då inn den døde og førte han bort. Om lag tre timar seinare kom kona. Ho visste ikkje kva som hadde skjedd. Då spør Peter (v. 8): "Sei meg, er dette summen de selde jordstykket for? Og ho sa: Ja, dette er summen." Så kjem ho under same domen som sin mann (Apg 5:9-11):

 

Då sa Peter til henne: Korleis kunne de verta samde om å freista Herrens Ande? Sjå, føtene til dei som har gravlagt mannen din, er for døra, og dei skal bera deg ut! Straks fall ho ned framfor føtene hans og anda ut. Då dei unge mennene kom inn, fann dei henne død. Og dei bar henne ut og gravla henne ved sida av mannen hennar. Det kom stor redsle over heile kyrkjelyden og over alle som høyrde dette.
 

Då kom det stor frykt over heile forsamlinga. Gud er verkeleg til og han tukter den som lyg for menneske utan å tenke på at Gud ser.

 

Vi er alle døypt til Kristus og høyrer han til. I Kristus er verken mann eller kvinne noko lenger. I Kristus er både mann og kvinne liksom kvinna og Kristus er hovudet, det er vi som skal fylje han. La oss difor gjere som det står i Rom. 12:1-2:

​

Eg formanar dykk altså, brør, ved Guds miskunn, at de byd fram lekamane dykkar som eit levande og heilagt offer til Guds hugnad. Dette er dykkar åndelege gudsteneste. Og skikka dykk ikkje likt med denne verda, men lat dykk omskapa ved at hugen dykkar vert oppattnya, så de kan døma om kva som er Guds vilje: det gode, det som han har hugnad i, det fullkomne.

​

Denne artikkelen vart laga i 2023; sist endra 6 juni 2023.

  

​

Gudsteneste

1. Greske leitourgeo, som vi kanskje best kjenner som liturgi, er eit av mange ord som vert omsett med det å tene. Leitourgeo kjem av leitourgos, og er satt saman av laos, som tyder folk; og ergon, som tyder å slite, å streve, underforstått å arbeide, å tene, i tydinga ein som arbeider for folket eller for dei andre i samfunnet.

​

I Apg. 13:1-4 står det om nokre profetar og lærarar som heldt gudsteneste (gr. leitourgeo) og fasta. I v. 2, i fylje grunnteksta, står det eigentleg:

 

leitourgounton (strevde for) de (no) auton (dei) to kurio (Herren) kai (og) nesteuonton (avsto frå å ete) eipen (sa) to pneuma to hagion (Den Heilage Ande) aphorisate (løys i frå) de (no) moi (til meg) ton te (både) barnaban (Barnabas) kai (og) ton saulon (Saulus) eis (til) to (det) ergon (strevet) ho (som) proskeklemai (eg har kalla til) autos (dei).

 

Det står altså: «Dei strevde no for Herren og avsto frå å ete mat. Den Heilage Ande sa: Løys både Barnabas og Saulus i frå (strevet), til meg, til det strevet som eg har kalla dei til». Slik byrja aposteltenesta for desse to. Dei som meinar at ekklesia er eit tempel, tenker at desse var prestar som utførte heilage ritualer framfor ei forsamling. Men det er ingenting som tyder på at det var andre tilstade andre enn dei som er nemnt med namn, i alt fem personar. Desse søkte altså Gud på vegne av dei andre truande, for å få del i noko som kunne verta dei mange til del og til hjelp i rette tid. I Matt. 9:35-38 står det:

 

Og Jesus drog ikring i alle byane og landsbyane. Han lærde i synagogene deira og forkynte evangeliet om riket, og han lækte all sjukdom og alle plager. Då han såg folket, tykte han inderleg synd i dei, for dei var herja og forkomne som sauer utan hyrding. Då sa han til læresveinane sine: Grøda er stor, men arbeidarane få. Bed difor han som eig grøda, at han driv arbeidarar ut til å hausta inn grøda si!

 

Her ser vi at Jesus talar i overført tyding, altså at vi må overføre vår forståing av desse orda som vert brukt inn i ein annan samanheng. Det er altså mykje som skal gjerast og det er få som vil arbeide, altså få som vil streve, få som vil ofre seg for fellesskapets beste. Alle har ei unnskyldning for å ikkje ta del i det vanskelege arbeidet og mange vert hindra av dei som står Gud imot. For det var ei skam for folket å delta i arbeidet med å hausta inn grøda på marka og skulle ein bli til noko i verda måtte ein ikkje ha med slikt å gjere. Men brødet dei fekk på bordet, og som alle åt av, det vart velsigna av alle. På same måte er det i mange kristne samanhengar. Det er menneske som foraktar Guds ord og som ikkje tek imot det, og som ikkje vil erkjenne det slik ord for ord. Men dei samme menneska gleder seg over forkynninga, når dei same orda vert satt saman til ei tale. Dette tek dei gjerne til seg og forstår ikkje at dei då allereie har forkasta dei same orda, og påført stor liding og smerte over dei som har streva med å samla dei saman.

 

2. Eit anna ord for å tene er greske latreia, av latreuo, som igjen kjem av latris, ein enkel leigearbeidar, i tydinga ein som gjer eit enkelt, kjedeleg og ubehageleg arbeid, ein som er innleigd for å gjere ein jobb som ingen andre vil gjere.

 

I Rom. 12:1 vert alle dei truande brørne formana av Paulus til å stille seg disponible for Gud, altså melde seg arbeidsledige, søke etter arbeid; vere villige til å ofre, til å skynde seg, til å arbeide hardt. Det står at dette er deira logiken latreian, i tydinga at det er dette som er forventa at dei skal gjere, altså det Guds ord vil at dei skal gjera.

 

3. Nok eit anna ord for tenar er greske doulos, av deo, å binde, altså ein som er bunden, ein som må fylje etter ein annan ved bruk av tvang, i tydinga slave.

 

Paulus var ein av dei som vart ein slave for Gud. Paulus syntes Gud var ein god Herre, og alt han ville var å arbeide for sin Herre og Gud. I Op. 1:1 kalla også Johannes seg for Guds slave, som også der vert omsett med tenar. I 2. Tim. 2:24 står det:

 

Ein Herrens tenar må ikkje liggja i strid, men vera venleg mot alle, i stand til å læra andre, villig til å tola vondt. Med spaklynde skal han visa dei til rette som seier imot, om då Gud kunne gje dei omvending, så dei kunne kjenna sanninga, og vakna opp frå rusen i djevelens snare, han som dei er fanga av, så dei må gjera hans vilje.

 

I grunnteksta står det eigentleg at den som er Herrens bundne ikkje sjølv må vera bunden (gr. dei av deo) av krigslyst (av greske machomai), altså ein som svarar med same mynt, ein som forsvarar seg, er defensiv. Han må vere audmjuk, omgjengeleg og bokstaveleg talt lett å prate med. For slik å kunne hjelpe dei som er fanga under viljen til fienden, han som søker å fange andre og som kastar rundt seg med klager over dei Gud har skapt, og som Gud prøvar å frelse. Altså ein som føler plikt til å krige mot Gud.

 

Denne sida vart laga i 2016; sist endra 8 oktober 2017.

 

 

 

Guds hus (tempel, kyrkje)

Omsetting av greske oiko theou, som bokstavleg talt tyder der den Andande finner ly, der Gud bur. Det tilsvarande hebraiske ordet for greske oiko er bayith, som i bayith Yhovah og bayith elohiym, omsett til Guds hus og Herrens hus.

 

I Esr. 3:10 vert det også brukt eit anna uttrykk, heykal Yhovah, som er omsett med Guds tempel. Det hebraiske heykal tydar noko som kan romme, altså Gud. Det siktar til storleiken på huset, underforstått til husets innside. Både i Vulgata og i Luthers Bibel (http://www.bibel-online.net/) er uttrykket omsett med latinske tempel. Kyrkjene er bygd etter dette prinsipp. I Sal. 5:8 står det heykal kodesh, som tyder noko som kunne romme din heilagdom. Det vert ofte omsett med «ditt heilage tempel». Men då går vi også glipp av ein stor lærdom. For det er ikkje bygninga i seg sjølv som er heilag, men den levande Gud som bur der. For Guds skuld skal alt i dette huset vere heilagt, avsatt til Gud. I Guds hus er det nemlig Gud som er overhovudet, og den som bestemmer. Dei som er søner og døtre av dette hus må gjere det som deira Far vil. Og dei som tenar i dette huset må lyde sin Herres vilje.

 

I gamaltestamentleg tid openberra Gud seg for folket i Israel ved sin herlegdom og Guds herlegdom kvilte i tempelet. Ordet tempel vert også brukt for å omsette greske hieron, det heilage, igjen altså fordi Gud bur der. Vi skal merke oss at ordet tempel ikkje kjem frå hebraisk, slik ein skulle tru. Og det tyder ikkje bokstaveleg talt Guds hus. Ordet tempel er derimot eit latinsk ord som tyder det som er «kutta bort», i tydinga eit stykke jord eller ein del av eit rom som er heilaga til noko bestemt. Noko som ikkje skal brukast til det som er vanleg og som ikkje er opent for allmenn ferdsel. Det siktar altså ikkje berre til sjølve tempelbygninga, men til den indre delen av bygninga der berre øvstepresten og prestane kan opphalde seg, i det heilage eller bak alteret. Det siste ordet, alter, kjem også frå latin, i tydinga eit område som er endra, eit som er annleis enn dei andre, eit heilagt rom. I gamaltestamentleg tid hadde det skapt avstand mellom presteskapet og folket. For prestane var medlemmar av eit hierarki, av greske ta hiera, dei heilage ritene; og arkhein, å styre, å herske, altså ein som styrer over dei heilage rituala, altså noko som vert styrt av ein øvsteprest og eit presteskap. Men her er det viktig å legge merke til det som står i Hebr. 3:1:

 

Difor, heilage brør, de som har fått del i eit himmelsk kall: Sjå på Jesus, den apostelen og øvstepresten som vi kjennast ved. Han var tru mot han som sette han til det, liksom Moses òg var tru i heile Guds hus.

 

Vi har altså ingen annan øvsteprest enn vår Herre Jesus Kristus. I 1. Pet. 2:9 står det at dei truande høyrer med i eit presteskap. Men her er det lett å misforstå, for det er ikkje snakk om det å vere presbyter (eldste, prest), men å vere hierateuma, av hieros, heilagt; og teuma, dei som lever og er, altså dei som lever og er heilage. Dei som er eit heilagt folk (gr. ethnos), som ikkje er av denne verda. Dei er Guds husfolk og Guds born. Dette er alle dei truande og ikkje berre nokre få, slik som vi ser uttrykket vert brukt i verdsleg forstand, i dei store kyrkjesamfunna og som også dei små skikkar seg lik. Ein slik tankegang er ikkje rett etter apostlanes lære.

 

I Luk. 2:49 står det om den gongen Josef og Maria ikkje kunne finne sonen sin, Jesus, i folkemengda. Til slutt fann dei han i tempelet. Han sa då til dei: «Kvifor leita de etter meg? Visste de ikkje at eg lyt vera i huset åt Far min?». For det hadde ennå ikkje gått opp for dei kva som låg i profetordet dei hadde fått: «Sjå, du skal verta med barn og føda ein son, og du skal gje han namnet Jesus. Han skal vera stor og kallast Son åt Den Høgste» (Luk. 1:31-32). For det er slik at ein lekam trenger å vere i eit fysisk hus, mens ei sjel eller ei ånd ikkje treng å vere i eit hus bygd av menneskehender, men i ein lekam, altså noko som er konstruert av Gud sjølv, noko som liknar på Guds hus. I Joh. 2:19-22 står det at Jesus samanlikna tempelet i Jerusalem med sin eigen lekam. Han brukte altså uttrykket i overført tyding. Difor står det også i 1. Tim. 3:15-16 at Guds hus (oiko theou) er «den levande Guds kyrkjelyd». Kyrkjelyd er ei omsetting av greske ekklesia, i tydinga den enkelte truande, Herrens læresveinar, ei samling av frie og like menn. Kyrkjelyd er difor ei uheldig omsetting, fordi det på ein skjult måte prøver å skilje mellom presteskapet og forsamlinga, og slik forvanskar Guds ord. For Gud er i dag tilstades her på jorda ved Den Heilage Ande, og Anden bur ikkje i hus bygd av menneskehender. I det heile tatt står det i Apg. 17:24 at: «Gud, han som skapte verda og alt som i henne er, han som er herre over himmel og jord, han bur ikkje i tempel som er bygde med hender». Når det står den levande Gud, i 1. Tim. 3:15, så er det i motsetning til avgudane som ikkje tålte å stå ute i all slags vær og vind, og til slike gudstenester der alt vert forkynt ved symbolske gjenstandar. Det er her uttrykket, «der korkje møll og rust tærer», gjer seg gjeldande. Tenk på alt gull og sølv som er brukt for å pryde kyrkjene og forgylle alle slags heilage reidskapar, ja, endå til bileter av gudar og heltar. Ja, slik er det også i heimane våre. Tenk om vi heller kunne vere nøgde med mat og klede, og heller gi overskotet til dei fattige, ja, dei som manglar mat og klede!!!

 

Vidare ser vi at det står i Ef. 2:21 at alle dei som er lagt til i ekklesia vert bygd opp til eis naon hagion en kurio, «eit heilagt tempel i Herren». Tempel eller naon, av naos, tyder ein stad der nokon eller noko tek si tilflukt. I v. 22 står det på gresk at vi vert sunoikodomeo eis katoiketerion tou theou en pneumati, altså: «bygde opp til ein Guds bustad i Anden». Det er altså snakk om ei bygning bygd opp av levande steinar, og ikkje av døde steinar, som i eit kyrkjebygg eller eit bedehus. For i Ef. 2:18-22 står det at alle truande er døypt til å vere ein lekam med Kristus, med fyljande konsekvens:

 

For ved han har vi begge tilgjenge til Faderen i éin Ande. Så er de då ikkje lenger framande og utlendingar, men de er medborgarar med dei heilage og Guds husfolk, bygde opp på grunnvollen til apostlane og profetane, og hjørnesteinen er Kristus Jesus sjølv. I han vert heile bygnaden halden saman og veks til eit heilagt tempel i Herren. I han vert de òg, saman med dei andre, bygde opp til ein Guds bustad i Anden.

 

I Matt. 16:18 står det: «Eg seier at du er Peter, og på dette berget vil eg byggja mi kyrkje», altså ekklesia, dei utkalla, dei truande, Herrens læresveinar. I 1. Kor. 12:28: «Og Gud sette i kyrkjelyden fyrst nokre til apostlar, for det andre profetar, for det tredje lærarar» osv. For at det skulle vere mulig å bygge opp ein bustad for Anden, måtte Gud først lære nokon om korleis dette skulle fungere slik at dei kunne lære det til andre. Kunnskapen skulle altså gå frå læresvein til læresvein. I dette viste Jesus seg å vere ein sann profet, fordi Peter var den første Gud brukte til å bygge dette tempelet. På den dagen vart tre tusen sjeler lagde til, altså tre tusen nye byggesteinar på Guds hus, Guds tempel. Til kven vart så Den Heilage Ande gitt? I fylje Apg. 2: 17-18, til alt kjøt, både til menn og kvinner, til trælar og trælkvinner, så mange som påkallar Herrens namn (v. 21). Og kvar bur så denne Anden? I kvar den som trur, i fylje Ef. 2:18-22, og likeins i 1. Kor. 3:16-17:

 

Veit de ikkje at de er Guds tempel, og at Guds Ande bur i dykk? Dersom nokon øydelegg Guds tempel, då skal Gud øydeleggja han. For Guds tempel er heilagt, og det er de.

 

Og kor lenge skal det vere slik? I fylje Matt. 28:20: «Og sjå, eg er med dykk alle dagar så lenge verda står!». Det står strengt talt til fullføringa av denne tidsalderen, altså heilt til han kjem tilbake og heilt til det skal skje nye ting og kome ei ny tid.

 

Når ekklesia - som så oftast vert omsett med kyrkjelyden - i visse høve vert omsett med kyrkje, så avslører det ei tolking som går ut på at kyrkja er prestane og tenarane i eit kyrkjebygg, i eit tempel, og at kyrkjelyden er dei som kjem for å sjå på gudstenesta som prestane utøver. Kyrkjelyden er heller ikkje heilage slik at dei kan gå innanfor alteret. Då måtte dei i så fall ha på seg presteklede. Dette har med overtru å gjere. I kyrkjene er kyrkjelyden hovudsakleg tilskodarar og tilhøyrarar. Denne tanken har avhopparane frå kyrkjene teke med seg inn i sine nye kyrkjesamfunn. Sjølve ordet kyrkje avslører den same tolkinga. For det kjem av greske kyriake, av kyrios, som tydar Herskar, Herre. Adjektivet kyriakon, tyder Herskarens, Herrens. Det vert forstått som anten oikia, som tyder hus; eller doma, som tyder rom eller kammer. Dei meinar altså at kyrkja er synonymt med eit tempel og at det er nyansar i ordet ekklesia, som skiljar mellom presteskapet og dei som skal sjå på, altså oververe gudstenesta. Her skal vi merke oss at det ikkje finns slike nyansar i grunnteksta.

 

Denne sida vart laga i 2016; sist endra 29 mai 2023.

Guds hus (tempel, kyrkje)
Gudsteneste
Gehenna (Tilhaldsstad)
Guds frykt
bottom of page